Seçim Yasası Önerimiz

Bu yasa metni ile ilgili önerilerinizi, yorumlarınızı bekliyoruz.

Bu önerimizin sivil toplum kuruluşları tarafından tartışılması ve yeni yasanın tüm kesimlerin görüşüyle birlikte oluşturulması temennimizdir.

ÖNEMLİ AÇIKLAMA:
Burada önerilen yasa metni konusunda elbette çekinceler, soru işaretleri oluşacaktır. İmza kampanyasına imza vermiş olmak bu yasayı olduğu gibi kabul edip onaylıyor olmak anlamına gelmemelidir. Önemli olan husus taleplerimiz bölümünde belirtilen 6 madde konusunda hemfikir olmaktır. Bu yasa metni ise ileride yapılacak tartışmalara zemin oluşturmak üzere sadece bir öneridir.



Önerilen yasanın temel özellikleri şöyle özetlenebilir:

* Karma bir seçim sistemi önerilmektedir. I. Turda "nispi temsil sistemi" II. Turda ise "çoğunluk sistemi" önerilmiştir.
* 50 adet Türkiye Milletvekilliği önerilmiştir
* Aday listelerinin sıralaması için "tercihli oy yöntemi" önerilmiştir
* Aday olma hürriyetinin tanınması önerilmiştir
* Seçim barajı yöntemi kullanılmamıştır
* Oy sayımında SEÇSİS vb elektronik yöntemlerin kullanımı yasaklanması önerilmiştir
* Kürsü dokunulmazlığı dışındaki dokunulmazlıkların kaldırılması önerilmiştir

Önerilen seçim yasası ile:

1- I.Tur oylama ile anayasada öngörülen “TEMSİLDE ADALET” ilkesi gerçekleştirilir.
2- II. Tur oylama ile anayasada öngörülen “YÖNETİMDE İSTİKRAR” ilkesi gerçekleştirilir.
3-Parti Başkanları Hegemonyası kalkar : Parti başkanlarının aday listeleri üzerindeki belirleyiciliği sayesinde seçilen vekiller ve parti üyeleri üzerindeki baskısı son bulur.
4-Her seçmen yasal delege olur.
5-%10 ülke barajı kalkar.
6-Seçilmek için gereken asgari oy miktarı her bölge ve her aday için eşit hale gelir.
7-Dokunulmazlıklar kalkar.
8-Partiler arası vekil transferleri son bulur.
9-Aday listelerinde seçim öncesi sıralama yapmaya gerek kalmaz, bu sıralamayı seçmen sandıkta yapar. Bu konudaki pazarlıklar ortadan kalkar.
10-Seçilenler parti başkanının tercihi ile değil milletin takdiri ile seçileceğinden TBMM tekrar Halkın Meclisi olur.
11-Neticede, Şahıs Partilerinin yerini Fikir Partilerinin alması için gereken ortam sağlanır.


MİLLETVEKİLİ SEÇİMİ YASASI
TEMEL HÜKÜMLER

Mad. 1- Türkiye Büyük Millet Meclisi 500 seçilmiş Üye ile Parti Meclisleri tarafından atanmış 50 Üyeden oluşur.
Mad. 2- Seçme ve seçilme kısıtlılığı bulunmayan her reşit Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşı, seçme ve seçilme hakkına sahiptir.
Mad. 3- Milletvekili seçimi her dört yılda bir ve iki Turlu olarak yapılır.
I.              Tur, Nisan ayının ilk Cumartesi günü yapılır.
II.            Tur, Mayıs ayının birinci Cumartesi günü yapılır.
Mad. 4- Yüksek Seçim Kurulu seçilecek 500 milletvekili için Ülkeyi seçmen sayısına göre; en az 6 en fazla 12 milletvekili çıkaracak tarzda Seçim Bölgelerine ayırır. Bir seçim bölgesindeki Milletvekili sayısı:
6-7-8- ise; seçmen isterse oy verdiği Parti adaylarından 2 kişi için tercih oyu kullanır.
9-10-11-12 kişi ise; seçmen isterse oy verdiği Parti adaylarından 3 kişi için tercih oyu kullanır.
Mad. 5- Milletvekili seçilmek isteyen kişi, 15 Ocak saat 09:00’dan 30 Ocak saat 17:00’ye kadar Bölge Seçim Kuruluna vereceği başvuru Dilekçesine şu Belgeleri ekler:
a)    Kayıtlı olduğu nüfus dairesinden alınan Nüfus Sureti
b)    Adayı olacağı Partinin kayıtlı Üyesi olduğuna dair Parti Üyelik Belgesi. Bağımsız Aday olacaklardan bu Belge istenmez.
c)    Seçim gideri katkı Payı olarak asgari ücretin beş katı TL’nin Bölge Seçim Kurulu hesabınayatırıldığına dair Makbuz.
İlk iki belge aynı fotoğraflı olacak.
Mad. 6- Bir Kişi, birden fazla seçim Bölgesinden Adaylık başvurusunda bulunursa, tüm başvuruları geçersiz sayılır ve dolandırıcılık suçu ile cezalandırılır .
Mad. 7- Bölge Seçim Kurulu, Milletvekilliği Aday başvurularını, her Parti için ayrı ayrı olmak üzere alfabetik sıraya koyarak her Adaya bir numara verir. Bağımsız Adayların tümü bir listede işlem görür. Her Adayın kimliği ve aday Numarası TRT’de ve Yüksek Seçim Kurulu internet sitesinde yayınlanır.
Mad. 8- Milletvekili, yemin ettiği günden sonraki günlerde, TBMM ve Parti Meclis Grubu Kürsüsünde söylediğiSözler ve Fikirlerden dolayı suçlanamaz ve ceza verilemez. Bu Söz ve Fikirlerden dolayı MV. fiili tecavüze uğrarsa, tecavüz edenlerin herbiri onbeş yıl hücre hapsine mahkum edilir.
MV. Meclis içindeki ve dışındaki her tür yaşamında normal Vatandaş muamelesi görür. MV. tutuklanamaz ama, Mahkemenin verdiği karar kesinleşince ertelenmeksizin uygulanır.
Hapse atılan bir MV. Oylamalara katılamayacağından Mad. 13 uygulanır.
Mad. 9- Her MV. ne bir Sekreter ve sadece kira bedeli alınmamak üzere Lojman tahsis edilir. Milletvekilliği sona erdiğinde, bu verilenler derhal geri alınır.
Mad. 10- Milletvekili maaşı, asgari ücretin on katı olarak ödenir. Seçim yılında, mayıs ayı maaşı eski MV.lerine, haziran ayı maaşı yeni MV.lerine ödenir.
Mad. 11- MV. eceli ile öldüğünde yerine, seçildiği turdaki tercih Oyları sıralamasına göre ve halen Partinin Üyesi olan kişi takip eden aybaşından itibaren MV. olur. 
Mad. 12- MV. öldürüldüğünde veya Partisinden atıldığında MV.liği düşer. Maaş ödemesi dönem sonuna kadar devam eder. Zira, yerine Kimse MV. olamaz. MV. Partisinden istifa ettiğinde bağımsız olarak devam etmek şartıyla MV.liği devam eder.  
Mad. 13- MV. ay içinde yapılan Oylamaların %10’undan fazlasına, hastalık ve görevli olma durumu dığında katılmazsa, Milletvekilliği düşer. Yerine, seçildiği Turdaki tercih Oyları sıralamasına göre ve halen Partinin Üyesi olan Kişi, takip eden aybaşından itibaren MV. olur.
Mad. 14- Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Bakanlar için Mad. 13 uygulanmaz. Bu şahıslara, MV. maaşı dışında hiçbir nam altında ödeme yapılmaz. Görevleri gereği yaptıkları harcamaları Devlet tarafından ödenir.
Mad. 15- TBMM’nin faaliyetleri Ocak ve Temmuz aylarında tatil edilir. Böylece, MV.leri Seçmenlerine gidip hesap verme olanağı bulurlar .

I. TUR SEÇİM

Mad. 16- Partilerin birleşik Oy listesindeki Sırası, Bölge Seçim Kurulu tarafından Halk huzurunda Kur’a ile tespit edilir.
Bölgede, aday başvurusu olmayan Partiler Oy listesine dahil edilmezler.
Mad. 17Seçmen, saat 09:00’dan 18:00’e kadar Mad. 16’da belirlenen Oy listesini Mad. 18-19’da anlatıldığı gibi işaretleyerek Seçim Sandığı’na atar. Seçmen kütüğünü imzalayarak Oyunu kullanmış olduğunu tasdik eder.
Mad. 18- Birleşik Oy listesinde, Parti amblemlerinin üst tarafında 2cm. çapında bir çember bulunur. Seçmen, bu çemberlerden hangisinin içine mühür basarsa, Oyunu o Partiye vermiş olur. Birden fazla çembere veya tamamen çember dışına mühür basarsa, Oy geçersiz olur.
Mad. 19- Birleşik Oy listesinde, Parti Amblemlerinin alt tarafında 7x14mm.’lik Aday tercih kareleri bulunur. Bu tercih karelerinin sayısı; Bağımsız adaylar için bir adet, 6-7-8 Milletvekili çıkaracak bölgeler için 2 adet, 9-10-11-12 Milletvekili çıkaracak Bölgeler için 3 adet olur.
Seçmen her bir karenin içine, Oyunu verdiği Partinin Adaylarından tercih ettiklerinin aday numarasını yazar. Aynı numarayı birden fazla yazmak, eksik veya fazla tercihte bulunmak, evet mührü basılı Partinin dışındaki Partilerin tercih karelerini kullanmak Oyun iptalini değil tercihsiz kullanıldığı hükmünü gerektirir.
Mad. 20- Oy verme süresi bittiğinde, Seçmen Kütüğündeki imzalar sayılarak oy vermiş olanların sayısı belirlenir. (_ No’lu sandığın Kütüğünde kayıtlı _ Seçmenden ’nin Oyunu kullandığı imzalar sayılarak tespit edilmiştir.) diye bir Tutanak tutulur. Sonra sandık açılır. (_No’lu Sandık açıldığında içinden _ adet Oy çıkmıştır.
a)    Sandıktan çıkan Oylarla Kütükteki imzalar eşit  olduğundan
b)    Sandıktan çıkan Oylar Kütükteki imzalardan _ adet fazla olduğundan bu miktar oy imha edilerek oy sayısı imza sayısına eşitlenerek
c) Sandıktan çıkan Oylar Kütükteki imzalardan _ adet az olduğundan imza sayısı Oy sayısı olarak kabul edilerek
oy zarflarının açılmasına karar verildi.” diye bir ikinci tutanak tutulur.
Oy zarfları açılarak her partiye ait tercihli ve tercihsiz oyların miktarı, bağımsız oyların miktarı, geçersiz oyların miktarı bir çizelge halinde belirtilir. Bu husus bir üçüncü tutanakla tespit edilir. İsteyen partiye bu tutanağın fotokopisi verilir.
Bu üç tutanağın birer nüshası tüm oylarla birlikte İlçe Seçim Kuruluna verilir.
Mad. 21 – İlçe Seçim Kurulu, Sandık Kurullarından gelen tutanakları bir çizelgede birleştirir. Bu çizelgenin bir nüshasını Bölge Seçim Kuruluna zimmetle teslim eder. İsteyen partiye çizelgenin fotokopisi verilir.
Mad. 22 – Bölge Seçim Kurulu, İlçe Seçim Kurullarından gelen çizelgeleri yeni bir çzelgede birleştirir.
I. Turda, geçerli oyların bölgesel toplamı, bölgeden çıkacak Milletvekili sayısına bölündüğünde çıkan tam sayı ve katları kadar oy alan Parti ve Bağımsızlar o bölgeden o kadar milletvekili çıkarmış olur.
Mad. 23 – Bölge Seçim Kurulu, Milletvekilliği kazanmış olan Partilerin ve Bağımsızların tercihli oylarının dökümünü İlçe Seçim Kurullarından ister.
İlçe Seçim Kurulu ve ilgili partinin İlçe Örgütü temsilcileri, tercihli oyların dökümünü yaparak neticeyi üç nüshalı tutanakla tespit ederler. Bu tutanakların bir nüshası ilgili partinin İlçe Başkanlığına, bir nüshası Bölge Seçim Kuruluna, bir nüshası da İlçe Seçim Kuruluna verilir.
Mad. 24 – Bölge Seçim Kurulu, İlçe Seçim Kurullarından gelen tutanakları her parti için ayrı bir çizelgede birleştirir. Böylece her parti için, adaylarının aldığı tercih oyları sayısına göre sıralama listesi oluşur. Milletvekilleri bu sıralamaya göre belirlenir. Bu sıralama listeleri ileride de kullanılacağından birer nüshaları Yüksek Seçim Kuruluna gönderilir.
Mad. 25 – Tercihli oyları eşit olan adayların sıralamasını, aynı partinin seçimle gelmiş İl ve İlçe Yöneticileri, Bölge Seçim Kurulu huzurunda gizli oylama ile tespit ederler.
Mad. 26 – I. Turda belirlenemeyen Milletvekillikleri için II. Tur seçim yapılır.
  
PARTİ KONTENJANI

Mad. 27 – Yüksek Seçim Kurulu, Bölge Seçim Kurullarından gelen çizelgelerdeki partilere ait oy miktarlarını toplar 50’ye böler. Böylece, atama ile gelecek bir Milletvekili için gerekli oy miktarı bulunur.
Bulunan bu oy miktarı, her bir partinin aldığı toplam oy miktarına bölündüğünde çıkan tam sayı, o partinin atayacağı Milletvekili sayısı olur.
Bakiye oylar, miktarlarına göre sıralanır. Bu sıralamadan 50 sayısı tamamlanır.
Bu hesaplama neticesinde, her partinin atayacağı Milletvekili sayısı bulunur.
Yüksek Seçim Kurulu her partiye, bu hesap neticesi atayacağı Milletvekili sayısını resmen bildirir.
Mad. 28 – Partiler, 28 Mayıs saat 18’e kadar Kontenjan Milletvekillerinin kimliklerini Yüksek Seçim Kuruluna bildirmezlerse, haklarını kaybederler.

II. TUR SEÇİM

Mad. 29 – I. Tur oylamada Türkiye genelinde en fazla oy alan iki parti, II. Tur seçime katılma hakkı kazanır.
II. Turdaki Milletvekili Adayları, I. Turda seçilememiş olan adaylardır.
Mad. 30 – II. Tur Oy pusulasının bir yüzünde bir yüzünde bir partinin diğer yüzünde öteki partinin oyu bulunur.
Oy verme Mad. 18-19 uyarınca yapılır. Bu turda aday tercih karelerinin sayısı, seçilecek Milletvekili sayısının yarısıdır.
Mad. 31 – Mad. 20-21 uyarınca Bölge Seçim Kuruluna gelen çizelgeler, yeni bir çizelgede birleştirilir.
II. Tur seçim ekseriyet usulü olup bir seçim bölgesinde rakibinden fazla oy alan parti, II. Turda o bölgede seçilecek tüm Milletvekilliğini kazanır.
Oyların eşit olması halinde, bölgesel seçim yenilenir.
Mad. 32 – Bölge Seçim Kurulu, Milletvekilliklerini kazanan partinin tercihli oylarının dökümünü İlçe Seçim Kurullarından ister.
Tercihli oyların dökümü, İlçe Seçim Kurulu ve kazanan partinin İlçe Örgütü temsilcileri tarafından yapılır. Tutulacak tutanağın bir nüshası kazanan partinin İlçe Başkanlığına, bir nüshası Bölge Seçim Kuruluna, bir nüshası da İlçe Seçim Kuruluna verilir.
Mad. 33 – Bölge Seçim Kurulu, partilerin aldıkları oyları ve kazanan partinin adaylarının aldıkları tercihli oy miktarlarını gösterir sıralama listesini Yüksek Seçim Kuruluna bildirir.
Bu sıralama listesine göre, bugünkü ve ilerideki Milletvekillikleri belirlenir.
Eşit tercihli oy alanların sıralaması Mad. 25 uyarınca yapılır.

GENEL HÜKÜMLER

Mad. 34 – Uyuşmazlıklarda, Yüksek Seçim Kurulunun bu seçim yasası uyarınca verdiği karar kesindir.
Mad. 35 – Oy sayımı ile ilgili cetveller ve sonuçların elektronik ortamdan iletilmesi resmi nitelik taşımaz. Seçim kurulları arasındaki tüm resmi bilgi aktarımı internet üzerinden değil imzalı cetveller ile elden yapılır.
Mad. 36 – İtiraz olmayan bölgelerin seçim neticeleri hemen, itiraz olan bölgeler için itirazlar karara bağlandığında seçim neticeleri Yüksek Seçim Kurulu tarafından ilan edilmekle kesinlik kazanır.
Seçim kesinleştiğinde oylar yakılır. Tutanaklar devre sonuna kadar saklanır.
Mad. 37 – Milletvekilleri, seçildikleri bölgeyi ve partisini bildiren fotoğraflı belgeyi Yüksek Seçim Kurulundan alarak TBMM Başkanlığına verirler.
Mad. 38 – Bu seçim yasasını Yüksek Seçim Kurulu uygular.

Yasa Metnini Hazırlayan:
Emin Süleyman ALYANAK